39 χρόνια και μια μέρα μετά

Τριάντα εννιά χρόνια και μια μέρα πέρασαν από το Πολυτεχνείο. Είναι τα χρόνια που κάποιοι λένε πώς άλλαξαν τη χώρα. Προσωπικά δεν το ξέρω αυτό. Δεν ανήκω καν στη καημένη γενιά της μεταπολίτευσης. Δυστυχώς ανήκω στην καμένη γενιά του μνημονίου. Και κάθε μέρα βλέπω να γενιούνται κι άλλα προβλήματα, κι άλλα διλήμματα σε μια μάχη που όποιος τη βιώνει νοιώθει πώς δε θα σταματήσει ποτέ.

Η Χούντα όμως δεν τελείωσε το 73. Ή μάλλον, μπορεί το 73 να ήταν ημιθανής, αλλά προφανώς είναι εφτάψυχη κι επανήλθε δριμύτερη και πιο ύπουλη. Η Χούντα δεν τελείωσε λοιπόν. Άρα το πρώτο μέρος του συνθήματος είναι σωστό. Μπορούμε έτσι να πάμε στο δεύτερο μέρος: "Εμπρός για τις γενιάς μας τα Πολυτεχνεία". Οι κινητοποιήσεις και η ευαισθητοποίηση του κόσμου, είναι ένα θετικό σημάδι, ότι ίσως να μπορέσει να γίνει κι αυτό αληθινό. Κι ίσως έτσι να τελείωνε επιτέλους κι αυτή η Χούντα που έχει τον ατελείωτο σε αυτή την άμοιρη χώρα...

Φυσικά δε με λες αισιόδοξη, οπότε προφανώς υπάρχει κι ένα αλλά...

Ας δούμε λοιπόν τα "αλλά" του Πολυτεχνείου ή μάλλον τα αλλά και τα άλλα των ελληνικών εξεγέρσεων.

Και πρώτο από όλα, το θέμα που από ότι βλέπω για 39η χρονιά μας απασχόλησε. Υπήρξαν νεκροί στο Πολυτεχνείο; Αν διαβάσει κάποιος εκατό άρθρα, θα διαβάσει εκατό διαφορετικές απόψεις. Σήμερα μόνο στο facebook είδα πάνω από δέκα διαφορετικές αναρτήσεις και δεν το έψαξα πολύ (αν έψαχνα, θα έβρισκα κι άλλες). Κι αναρωτιέμαι εγώ η αδαής: γιατί έχει τόση σημασία και για τους μεν και για τους δε αν υπήρξαν θύματα εκείνη την ημέρα; Μειώνεται η αξία της εξέγερσης αν δεν υπήρξαν; Αθωώνονται οι, με το έτσι θέλω, κυβερνόντες της επταετίας αν δεν υπήρξαν; Ή μήπως μπορεί κανείς να αρνηθεί ότι καθ' όλη τη διάρκεια της επταετίας υπήρξαν θύματα του καθεστώτος αν δεχτούμε ότι δεν υπήρξαν νεκροί στο Πολυτεχνείο;

Υπάρχει ένας και μόνο λόγος που είναι σημαντικό να ξέρουμε ότι υπήρξαν νεκροί στο Πολυτεχνείο και σε ότι αυτό αντιπροσωπεύει σαν ιστορικό γεγονός. Κι αυτός είναι ότι η ανθρώπινη ζωή είναι σημαντική. Ως εκ τούτου δεν πρέπει να γίνεται αντικείμενο σχολιασμού σε αυτά τα απαράδεκτα πλαίσια. Αντιθέτως πρέπει να αντιμετωπίζουμε με σεβασμό τους ανθρώπους που έχασαν τη ζωή τους ως θύματα ενός φασιστικού καθεστώτος. Λίγη σημασία έχει αν πέθαναν μέσα στο Πολυτεχνείο, στη Στουρνάρη ή στα γραφεία της ΕΣΑ. Σημασία έχει ότι υπήρξαν άνθρωποι που έχασαν τη ζωή τους, επειδή απλά διαφωνούσαν με ένα καθεστώς που τους επιβλήθηκε διά της βίας. Αν έγινε στις 17 Νοέμβρη ή όχι, εμένα προσωπικά με αφήνει παγερά αδιάφορη.

 Το δεύτερο θέμα των ημερών είναι αυτοί που επιβίωσαν και μετά εξελίχθησαν σε σημαίνοντα πρόσωπα της μεταπολιτευτικής πολιτικής ζωής. Αν έχω καταλάβει καλά, για κάποιους, μειώνεται και πάλι η αξία μιας εξέγερσης, επειδή εκφωνήτρια του ραδιοφωνικού σταθμού στο Πολυτεχνείο, ήταν η Δαμανάκη. Μα τα δικά μου βιβλία ιστορίας, λένε ότι μέσα στο Πολυτεχνείο δεν ήταν μόνη της με τον Παπουτσή και μερικούς άλλους γνωστούς. Αντίθετα λένε ότι μέσα στο Πολυτεχνείο είχε πολύ κόσμο, απλό κόσμο. Ανθρώπους που διεκδίκησαν τότε ένα καλύτερο μέλλον και μετά δε ζήτησαν να τους πούμε μπράβο για αυτό. Εντάξει, οι φελλοί επιπλέουν στη χώρα μας, μήπως όμως να ασχοληθούμε με το πώς σήμερα θα τους βουλιάξουμε κι όχι με το ότι έκαναν κι ένα σωστό πράγμα στη ζωή τους 39 χρόνια πριν;

Το 1973 ο κόσμος προσπάθησε να ρίξει ένα καθεστώς που τον καταπίεζε. Πρωτεργάτες σε αυτό ήταν άνθρωποι που τότε ήταν νέοι και τώρα μεγάλωσαν. Μπορεί κάποιοι από αυτούς σήμερα να αναπαραγάγουν το καθεστώς που τότε πολέμησαν. Δεν είναι όμως όλοι έτσι. Κι είναι λάθος να γενικεύουμε σε αυτό το βαθμό. Η αξία της εξέγερσης του Πολυτεχνείου δε μειώνεται από αυτούς που πρόδωσαν τα ιδανικά για τα οποία τότε πάλευαν. Αντίθετα αυτό το γεγονός οφείλει να αποτελέσει παράδειγμα προς αποφυγή για τις νεότερες γενιές και τις νέες επαναστάσεις. Εν τέλει, δεν αποτελεί δικαιολογία για να μη σηκώνεσαι από τον καναπέ σου, ο φόβος μην καταλήξεις κάπως έτσι. Αντιθέτως, το γεγονός ότι δε σηκώνεσαι, υποδηλώνει ότι έχεις ήδη καταλήξει να είσαι κάπως έτσι...

Τελειώνοντας, φέτος δε μπόρεσα να κατέβω στη πορεία. Έμαθα πώς δεν έβρεξε, πώς είχε πολύ κόσμο, παλμό και φυσικά την αστυνομία να κάνει τα δικά της. Έμαθα πώς για άλλη μια χρονιά δέσποζε το ΨΩΜΙ ΠΑΙΔΕΙΑ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ. Σε μια Ελλάδα που το ψωμί είναι είδος πολυτελείας, η παιδεία ημιανύπαρκτη και την ελευθερία σε λίγο θα τη διαβάζουμε στα λεξικά, ας κάνουμε μια προσπάθεια να σηκωθούμε από την ασφάλεια του καναπέ μας, ας δούμε το δάσος που αναπτύσσεται γύρω μας κι ας αρχίσουμε να παλεύουμε για τα Πολυτεχνεία της γενιάς μας. Ας την τελειώσουμε πια αυτή την καταραμένη Χούντα που μας ταλανίζει κοντά έναν αιώνα τώρα. Ας κάνουμε κάτι όλοι μαζί, έτσι, για αλλαγή...