Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος

Από χθες το βράδυ (έχοντας χάσει και μεγάλο μέρος του ύπνου μου) σκέφτομαι τι σημαίνει να είσαι άνθρωπος, τι σημαίνει να είσαι αγωνιστής. Προσπαθώ να αποφασίσω αν είναι λογικό, αν είναι έξυπνο, να παλεύεις για το σύνολο ξεχνώντας καμιά φορά τον εαυτό σου. Καταλήγω ότι το σωστό, δεν είναι πάντα λογικό. Γιατί είναι σωστό και ανθρώπινο να μη σκέφτεσαι μόνο τον εαυτό σου και να αγωνίζεσαι, έστω για τα μικρά, αν ξεκινήσεις από τα μικρά μπορεί να φτάσεις και στα μεγάλα, αν δεν ξεκινήσεις μάλλον δε θα φτάσεις πουθενά. 

Ομολογώ ότι η προσπάθεια μου να καταλήξω κάπου ήταν ελαφρώς ατελέσφορη. Πώς μπορείς να ζητήσεις από κάποιον να αφήσει την ησυχία του, τη φροντίδα του εαυτού και να ασχοληθεί με κάτι παραπέρα; Προφανώς δε μπορείς. Και είναι δυνατόν να τον πείσεις ότι αυτό είναι απάνθρωπο; Ότι με την ανοχή καταλήγεις να γίνεσαι ΣΥ-ΝΥ-ΠΕΥ-ΘΥ-ΝΟΣ;

Κατά πάσα πιθανότητα, αυτή είναι μια κουβέντα που δεν θα καταλήξει πουθενά (για σήμερα τουλάχιστον). Συνήθως όμως - κι ευτυχώς για μένα και την έλλειψη έμπνευσης μου - έχουν υπάρξει οι ποιητές κι έχουν δώσει απαντήσεις στα δικά μου ερωτήματα τουλάχιστον. Κι έχει απαντήσει ο Λειβαδίτης στο ερώτημα μου, τι σημαίνει να λέγεσαι άνθρωπος....

Και ναι, δέχομαι πώς δε μπορούμε όλοι να λειτουργήσουμε κατά αυτό τον τρόπο, ότι μπορεί να είναι και λίγο υπερβολικό, αλλά μπορούμε να ξεκινήσουμε την προσπάθεια....

Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος
δεν θα πάψεις ούτε στιγμή ν΄αγωνίζεσαι για την ειρήνη και
για το δίκαιο.
Θα βγείς στους δρόμους, θα φωνάξεις, τα χείλια σου θα
ματώσουν απ΄τις φωνές
το πρόσωπό σου θα ματώσει από τις σφαίρες – μα ούτε βήμα πίσω.
Κάθε κραυγή σου μια πετριά στα τζάμια των πολεμοκάπηλων
Κάθε χειρονομία σου σα να γκρεμίζει την αδικία.
Και πρόσεξε: μη ξεχαστείς ούτε στιγμή.
Έτσι λίγο να θυμηθείς τα παιδικά σου χρόνια
αφήνεις χιλιάδες παιδιά να κομματιάζονται την ώρα που παίζουν ανύποπτα στις
πολιτείες
μια στιγμή αν κοιτάξεις το ηλιοβασίλεμα
αύριο οι άνθρωποι θα χάνουνται στη νύχτα του πολέμου
έτσι και σταματήσεις μια στιγμή να ονειρευτείς
εκατομμύρια ανθρώπινα όνειρα θα γίνουν στάχτη κάτω από τις οβίδες.
Δεν έχεις καιρό
δεν έχεις καιρό για τον εαυτό σου
αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος.
Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος
μπορεί να χρειαστεί ν΄αφήσεις τη μάνα σου, την αγαπημένη
ή το παιδί σου.
Δε θα διστάσεις.
Θ΄απαρνηθείς τη λάμπα σου και το ψωμί σου
Θ΄απαρνηθείς τη βραδινή ξεκούραση στο σπιτικό κατώφλι
για τον τραχύ δρόμο που πάει στο αύριο.
Μπροστά σε τίποτα δε θα δειλιάσεις κι ούτε θα φοβηθείς.
Το ξέρω, είναι όμορφο ν΄ακούς μια φυσαρμόνικα το βράδυ,
να κοιτάς έν΄ άστρο, να ονειρεύεσαι
είναι όμορφο σκυμένος πάνω απ΄το κόκκινο στόμα της αγάπης σου
Να την ακούς να σου λέει τα όνειρα της για το μέλλον.
Μα εσύ πρέπει να τ΄αποχαιρετήσεις όλ΄αυτά και να ξεκινήσεις
γιατί εσύ είσαι υπεύθυνος για όλες τις φυσαρμόνικες του κόσμου,
για όλα τ΄άστρα, για όλες τις λάμπες και
για όλα τα όνειρα
αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος.
Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος
μπορεί να χρειαστεί να σε κλείσουν φυλακή για είκοσι ή
και περισσότερα χρόνια
μα εσύ και μες στη φυλακή θα θυμάσαι πάντοτε την άνοιξη,
τη μάνα σου και τον κόσμο.
Εσύ και μες απ΄ το τετραγωνικό μέτρο του κελλιού σου
θα συνεχίσεις τον δρόμο σου πάνω στη γη .
Κι΄ όταν μες στην απέραντη σιωπή, τη νύχτα
θα χτυπάς τον τοίχο του κελλιού σου με το δάχτυλο
απ΄τ΄άλλο μέρος του τοίχου θα σου απαντάει η Ισπανία.
Εσύ, κι ας βλέπεις να περνάν τα χρόνια σου και ν΄ ασπρίζουν
τα μαλλιά σου
δε θα γερνάς.
Εσύ και μες στη φυλακή κάθε πρωί θα ξημερώνεσαι πιο νέος
Αφού όλο και νέοι αγώνες θ΄ αρχίζουνε στον κόσμο
αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος
Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος
θα πρέπει να μπορείς να πεθάνεις ένα οποιοδήποτε πρωινό.
Αποβραδίς στην απομόνωση θα γράψεις ένα μεγάλο τρυφερό
γράμμα στη μάνα σου
Θα γράψεις στον τοίχο την ημερομηνία, τ΄αρχικά του ονόματος σου και μια λέξη :
Ειρήνη
σα ναγραφες όλη την ιστορία της ζωής σου.
Να μπορείς να πεθάνεις ένα οποιοδήποτε πρωινό
να μπορείς να σταθείς μπροστά στα έξη ντουφέκια
σα να στεκόσουνα μπροστά σ΄ολάκαιρο το μέλλον.
Να μπορείς, απάνω απ΄την ομοβροντία που σε σκοτώνει
εσύ ν΄ακούς τα εκατομμύρια των απλών ανθρώπων που
τραγουδώντας πολεμάνε για την ειρήνη.
Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος.

Τάσος Λειβαδίτης